1. Taiao UN: Kotahi hautoru o nga whenua karekau he paerewa kounga hau o waho
Ko te Kaupapa Taiao o te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao i kii i roto i te ripoata aromatawai i whakaputaina i tenei ra, ko te kotahi hautoru o nga whenua o te ao kaore ano kia panui i nga paerewa kounga hau o waho (ambient) e taea ana e te ture.I nga waahi e noho ana nga ture me nga ture, he rereke nga paerewa e tika ana, he maha nga wa kaore i te rite ki nga aratohu a te Whakahaere Hauora o te Ao.I tua atu, neke atu i te 31% o nga whenua e kaha ana ki te whakauru i nga paerewa kounga hau o waho kaore ano kia mau i nga paerewa.
Ko te UNEP "Te Whakahaere i te Kounga o te Rererangi: Te Aromatawai Ture Tuatahi mo te Parahanga Hau o te Ao" i tukuna i te ahiahi o te ra o te rangi ma o te rangi puru o te ao.I arotakehia e te ripoata te ture kounga hau o nga whenua 194 me te Kotahitanga o Europi, me te tirotiro i nga ahuatanga katoa o te anga ture me te anga whakahaere.Aromātaihia te whai huatanga o nga ture e tika ana hei whakarite kia tutuki te kounga o te hau ki nga paerewa.Ka whakarāpopotohia e te pūrongo ngā āhuatanga matua e tika ana kia whakaurua ki roto i te tauira whakahaere kounga hau matawhānui e tika ana kia whakaarohia i roto i nga ture o te motu, me te whakarato i te turanga mo te tiriti o te ao e whakatairanga ana i te whanaketanga o nga paerewa kounga hau o waho.
Te riri hauora
Ko te parahanga o te hau kua tohua e te WHO ko te mate taiao kotahi e pa ana ki te kino o te hauora o te tangata.E 92% o te taupori o te ao e noho ana ki nga waahi ka nui ake nga taumata parahanga o te hau ki nga rohe haumaru.I roto ia ratou, ko nga wahine, nga tamariki me nga kaumatua i roto i nga whenua iti-moni te mamae Ko te paanga tino kino.Kua kitea ano e nga rangahau o tata nei he hononga pea i waenga i te tupono o te mate karauna hou me te parahanga o te hau.
I tohuhia e te ripoata ahakoa kua tukuna e WHO nga aratohu mo te kounga o te hau taiao (waho), kaore he anga ture whakakotahi me te whakakotahi hei whakatinana i enei aratohu.I roto i te 34% o nga whenua, ko te kounga o te hau o waho kaore ano kia tiakina e te ture.Ahakoa ko nga whenua kua whakauru mai i nga ture e tika ana, he uaua ki te whakataurite nga paerewa e tika ana: 49% o nga whenua o te ao e tino whakatau ana i te parahanga o te hau hei riri o waho, he rerekee te matawhenua o nga paerewa kounga o te hau, neke atu i te haurua o nga whenua. tukua nga rereke mai i nga paerewa e tika ana.paerewa.
He huarahi roa
I tohuhia e te ripoata ko te kawenga o te punaha ki te whakatutuki i nga paerewa kounga o te hau i runga i te taumata o te ao he tino ngoikore - ko te 33% anake o nga whenua e kii ana i te hanganga o te hau hei herenga ture.Ko te aro turuki i te kounga o te hau he mea nui ki te mohio mena kua tutuki nga paerewa, engari i te iti rawa 37% o nga whenua/rohe kaore he whakaritenga ture hei aroturuki i te kounga o te hau.Ka mutu, ahakoa karekau he rohe e mohio ana te parahanga hau, e 31% anake o nga whenua ka whai tikanga ture hei whakatika i te parahanga hau whakawhiti-rohe.
Ko Inger Andersen, Kaiwhakahaere Matua o te Kaupapa Taiao o te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao, i kii: "Ki te kore tatou e whai tikanga ki te aukati me te whakarereke i te mana o te rangi e mate ai te 7 miriona mate i ia tau, i te tau 2050, ka taea pea tenei tatauranga.Te piki ake i te 50%."
Ka tono te purongo kia maha atu nga whenua ki te whakauru i nga ture me nga ture o te kounga o te hau, tae atu ki te tuhi i nga paerewa parahanga hau o roto, o waho hoki ki roto i nga ture, te whakapai ake i nga tikanga ture mo te aro turuki i te kounga o te hau, te whakanui ake i te maarama, te whakapakari i nga punaha whakahaere ture, me te whakapai ake i nga whakautu ki te motu me Nga kaupapa here me nga tikanga whakarite mo te parahanga hau whakawhiti.
2. UNEP: Ko te nuinga o nga waka tuarua e kawea ana e nga whenua whakawhanake ki nga whenua whakawhanake he waka poke.
Ko tetahi ripoata i tukuna i tenei ra e te United Nations Environment Programme i tohu ko te nuinga o nga miriona o nga motuka, nga waka me nga pahi iti ka kawea mai i Uropi, Amerika me Hapani ki nga whenua whakawhanake he kino te kounga, ehara i te mea ka nui haere te kino o te hau. , engari ka aukati hoki i nga Ngana ki te tarai i nga huringa o te rangi.E karanga ana te purongo ki nga whenua katoa kia whakakiia nga waahi kaupapa here o naianei, kia whakakotahi i nga paerewa kounga iti mo nga motuka tuarua, me te whakarite kia noho ma, kia haumaru hoki nga waka kawe mai.
Ko tenei purongo, ko te "Motuka Whakamahia me te Taiao-He Tirohanga o te Ao mo nga Waka Maama Maama: Rere, Tauine, me nga Ture", ko te purongo rangahau tuatahi kua whakaputaina huri noa i te maakete motuka whakamahia o te ao.
E whakaatu ana te purongo i waenga i te tau 2015 me te 2018, 14 miriona nga waka marama rua i kawea ki te ao.I roto i enei, 80% i haere ki nga whenua iti me waenga-moni, a neke atu i te haurua i haere ki Awherika.
Ko te Kaiwhakahaere Matua o UNEP a Inger Andersen i kii ko te horoi me te whakatikatika i nga waka o te ao ko te mahi tuatahi ki te whakatutuki i te kounga o te rangi me te rohe o te ao me nga whaainga o te rangi.I roto i nga tau, kua maha ake nga motuka-a-ringa kua tukuna mai i nga whenua whakawhanake ki nga whenua whakawhanake, engari na te mea ko te nuinga o nga tauhokohoko e pa ana ki te kore ture, ko te nuinga o nga mea ka tukuna he waka poke.
I whakanuia e ia ko te kore o nga paerewa whai hua me nga ture te take nui o te rukenga o nga waka kua whakarerea, kua poke, kua kore hoki e haumaru.Ko nga whenua whakawhanake me mutu te kawe i nga waka kaore ano kia eke ki o raatau ake tirotiro mo te taiao me te haumaru, kua kore e pai mo te taraiwa i runga i nga rori, engari me whakauru nga whenua kawemai i nga paerewa kounga kaha ake.
I tohu te purongo ko te tere o te tipu o te mana waka te take matua e paheke ai te hau me te huringa o te rangi.I te ao katoa, ko nga tukunga waro hauhaa e pa ana ki te kaha mai i te waahanga kawe waka e pa ana ki te hauwha o te katoa o nga tukunga o te ao.Inaa, ko nga mea poke penei i te matūriki pai (PM2.5) me te hauota waikura (NOx) ka tukuna e nga motuka ko nga puna nui o te parahanga hau o te taone.
I ahu mai te ripoata i runga i te hohonutanga o te tātaritanga o nga whenua 146, a ka kitea ko te rua hautoru o ratou he taumata "ngoikore" ranei "tino ngoikore" o nga kaupapa here whakahaere kawemai mo nga motuka tuarua.
I tohu ano te ripoata ko nga whenua kua whakatinanahia nga tikanga whakahaere (ina koa nga tau o te waka me nga paerewa tuku) mo te kawemai i nga motuka tuarua ka taea te whiwhi waka tuarua-kounga teitei tae atu ki nga waka ranu me nga waka hiko i nga utu utu.
I kitea e te ripoata i te wa o te ako, ko nga whenua o Awherika te kawe mai i te nuinga o nga motuka kua whakamahia (40%), whai muri ko nga whenua o te Rawhiti o Uropi (24%), nga whenua o Ahia-Kiwa (15%), nga whenua o te Rawhiti (12%) me Nga whenua o Amerika Latina (9%) .
I tohuhia e te purongo ko te iti o nga waka tuarua ka nui ake nga aitua waka.Ko nga whenua penei i Malawi, Nigeria, Zimbabwe, me Burundi e whakatinana ana i nga ture "tino ngoikore" ranei "ngoikore" o nga motuka waka tuarua he nui te mate o te waka.I nga whenua kua hangai me te tino whakatinana i nga ture waka tuarua, he nui ake te haumarutanga o nga waka o-whare me te iti o nga aitua.
Na te tautoko a te United Nations Road Safety Trust Fund me etahi atu pokapü, kua whakatairangahia e UNEP te whakarewatanga o te kaupapa hou i whakatapua ki te whakauru i nga paerewa iti rawa o nga motuka motuka.I tenei wa ka aro te mahere ki a Awherika i te tuatahi.He maha nga whenua o Awherika (tae atu ki Morocco, Algeria, Côte d'Ivoire, Ghana me Mauritius) kua whakatauhia nga paerewa kounga iti, a he maha atu nga whenua kua whakaatu te hiahia ki te whakauru ki te kaupapa.
I tohu te purongo me nui ake nga rangahau hei whakamaarama i nga paanga o te hokohoko waka kua whakamahia, tae atu ki te paanga o nga waka taumaha.
Wā tuku: Oketopa-25-2021